"Παπίθιο" : Το παστίτσιο της VeganMama | Vegan Mama's Pastitso

The traditional recipe, tweaked to be tastier than any other pastitso you have tasted!
The perfect dish for Sundays and celebrations.

--- For the regipe in english, please scroll down. ---

Η παραδοσιακή συνταγή, παραλλαγμένη ώστε να είναι πιο γευστική από όσα παστίτσια έχετε δοκιμάσει! Ένα εορταστικό πιάτο με μηδέν χοληστερόλη.



Υλικά για 16 μερίδες

μακαρόνια για παστίτσιο, 2 πακέτα (1kg). Γίνεται επίσης με ταλιατέλες, μαφαλντίνες, πέννες, ή ό,τι άλλο ζυμαρικό θέλετε.
φακές, ένα πακέτο (500gr), μουλιασμένες 8-12 ώρες και μαγειρεμένες στον ατμό (40 λεπτά σε κλειστή χύτρα με καλαθακι ατμού). [Εάν βιάζεστε, ή εάν ξεχάσατε να μουλιάσετε φακές, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ροζ φακές. Ο χρόνος μαγειρέματος στη χύτρα ταχύτητος είναι 10 λεπτά (αφήστε τη χύτρα να κρυώσει πάνω στο μάτι). Χρησιμοποιήστε 3,5-4 κούπες υγρά, δηλ. νερό και ντοματόζουμ/πελτέ, για κάθε κούπα φακές.]
κρεμμύδια ξερά, 2, ψιλοκομμένα
σκόρδο, 2-4 σκελίδες πολτοποιημένες
ντοματάκια σε κονσέρβα, 1 κουτί, ψιλοκομμένα (και το ζουμί τους)
πελτέ ντομάτας, 500ml
κανέλλα σκόνη, 1 κγ
μπαχάρια ολόκληρα, 8-10
φύλλα δάφνης, 2
αστεροειδής γλυκάνισος, 2-3 μύτες

διατροφική μαγιά για να πασπαλίσετε τα μακαρόνια.
μπεσαμέλ, δόση 2 λίτρων, παραδοσιακή ή γρήγορη (βλ. παρακάτω)


Εκτέλεση

[προετοιμασία κιμά φακής] Καθαρίστε και μουλιάστε τις φακές 8-12 ώρες. Μαγειρέψτε στο καλαθάκι ατμού μέσα σε κλειστή χύτρα για 40 λεπτά από τη στιγμή που θα χαμηλώσετε τη φωτιά. Περάστε τις ατμοβρασμένες φακές στο μούλτι.

[κιμάς] Σωτάρετε τα κρεμμύδια με λίγο νερό σε μέτρια-υψηλή φωτιά για 3-4 λεπτά. Προσθέστε το σκόρδο και τον κιμά φακής και σωτάρετε για άλλα 3-4 λεπτά. Προσθέστε τα ντοματάκια, τον πελτέ, την κανέλλα, τον γλυκάνισο, αλάτι και πιπέρι, και μαγειρέψτε σε χαμηλή φωτά (4/9) για 30-40 λεπτά μέχρι να φύγουν τα υγρά. Αν στεγνώσει  προσθέστε λίγο νερό ή ντοματοχυμό.

[μακαρόνια] Ενώ μαγειρεύεται ο κιμάς, βράστε τα μακαρόνια al dente. Τα σουρώνετε και τα ρίχνετε πίσω στην κατσαρόλα ή σε ένα άλλο βοηθητικό σκεύος και ανακατεύετε με ελαιόλαδο (περ. 5-6 κ.σ.) για να μην κολλήσουν.

[προθέρμανση φούρνου] Προθερμάνετε το φούρνο στους 190 βαθμούς.

[μπεσαμέλ] Φτιάξτε τη μπεσαμέλ: την παραδοσιακή ή τη γρήγορη, βλ. παρακάτω. Ξεκινήστε την μόλις αρχίσει να σιγοβράζει ο κιμάς. Αν δεν έχετε τρεις κατσαρόλες, βράστε τα μακαρόνια πριν ξεκινήσετε τον κιμά, σουρώστε τα αφήνοντας λίγο από το νερό (για να μην κολλήσουν) σε ένα βοηθητικό σκεύος. Έτσι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κατσαρόλα στην οποία έβρασαν τα μακαρόνια για να φτιάξετε τη μπεσαμέλ.

[στήσιμο] Το φαγητό έχει τέσσερεις στρώσεις υλικών. Μακαρόνια, κιμά, μακαρόνια, μπεσαμέλ. Αναλυτικά: Ρίχνετε τα μισά (και λίγα παραπάνω) μακαρόνια (χωρίς νερό) στο ταψί και πασπαλίζετε με διατροφική μαγιά. Απλώνετε τον κιμά φακής πάνω στα μακαρόνια. Σκεπάζετε τον κιμά φακής με τα υπόλοιπα μακαρόνια και πασπαλίζετε με διατροφική μαγιά. Απλώνετε τη μπεσαμέλ ομοιόμορφα ώστε να καλυφθούν όλα τα μακαρόνια. Πασπαλίζετε (προαιρετικά) με διατροφική μαγιά ή τριμμένη φρυγανιά.

[ψήσιμο στο φούρνο] Ψήνετε στους 190C για 40-60 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει.

Παραδοσιακή μπεσαμέλ 
(έχει πολλές θερμίδες από λιπαρά, δεν σας την συνιστώ. Όμως παραθέτω την συνταγή για να δείτε πώς μια παραδοσιακή συνταγή μπορεί να γίνει εξίσου νόστιμη χωρίς ζωικά προϊόντα)

ελαιόλαδο, 100ml

αλεύρι, περ. 150-200γρ

αμύγδαλα ξεφλουδισμένα ή κάσιους, 200γρ, χτυπημένα με 2 λίτρα νερό (μπορείτε φυσικά να αντικαταστήσετε το χειροποίητο αυτό γάλα με 2 λίτρα έτοιμο φυτικό γάλα (χωρίς ζάχαρη) του εμπορίου)

μοσχοκάρυδο τριμμένο, αλάτι, πιπέρι λευκό

Εκτέλεση

Προσοχή: κάθε προσθήκη υλικού γίνεται εκτός φωτιάς και με υπομονή ώστε να ομογενοποιηθεί το μείγμα. Ανακατεύετε με την πλάτη μιας ξύλινης κουτάλας.

• Φτιάξτε τη σάλτσα roux ζεσταίνοντας το ελαιόλαδο και μετά προσθέτοντας, εκτός φωτιάς, λίγο λίγο και ανακατεύοντας συνεχώς όσο αλεύρι πάρει για να αποκτήσετε μια μάζα σαν σφιχτή αλλά υγρή λάσπη.
• Ψήστε το roux ανακατεύοντας συνεχώς σε μέτρια προς υψηλή φωτιά έως ότου να ασπρίζει στις άκρες και να μυρίζει όσο έντονα επιθυμείτε. Η διάρκεια ψησίματος προσδιορίζει το πόσο βαρια στη γεύση θα γίνει η bechamel.
• Αποσύρετε από τη φωτιά και προσθέτετε λίγο-λίγο το γάλα ανακατεύοντας-ομογενοποιώντας πλήρως πριν προσθέσετε κι άλλο γάλα.
• Όταν προσθέσετε όλο το γάλα, μαγειρεύετε σε μέτρια φωτιά με πολλή υπομονή ανακατεύοντας ήρεμα και όχι μανιωδώς μεχρι να πήξει. Είναι έτοιμη όταν στην ξύλινη κουτάλα, με την πλάτη της οποίας ανακατεύετε, μαζεύει μπεσαμέλ πάχους περ. μισού εκατοστού.

Γρήγορη μπεσαμέλ (παραλλαγή αυτής της συνταγής)

νερό: 2 λίτρα = 8 κούπες (ή μείγμα φυτικού γάλακτος και νερού)
διατροφική μαγιά, 0,5-1 κούπα
άμυλο αραβοσίτου (κόρν φλάουρ, έχει λευκό χρώμα): 1 κούπα = 16 κ.σ.
αλεύρι: 1/2 κούπας = 8 κ.σ. (αν θέλετε η συνταγή να είναι χωρίς γλουτένη, προτιμήστε αλεύρι ρυζιού ή φαγόπυρου)

χυμό λεμονιού: 2,7 κ.σ. (προαιρετικά) = 2 κ.σ. και 2 κ.γ.
αλάτι: 1-2 κ. γλυκού (προαιρετικά)
λευκό πιπέρι: 0,75 κ.γ.
μοσχοκάρυδο: 0,50 κ.γ.

νερό για μετά το μαγείρεμα: 1 κούπα

Εκτέλεση

• Βάζουμε το νερό σε μία κατσαρόλα, προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά, και ανακατεύουμε για να ομογενοποιήσουμε. Μεταφέρουμε το υγρό σε μια κατσαρόλα και μαγειρεύουμε σε μέτρια προς υψηλή φωτιά (π.χ. 6/9) ανακατεύοντας πότε-πότε.
• Όταν πήξει τη βγάζουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε το νερό (όλο ή όσο χρειαστεί) και ανακατεύουμε για να ομογενοποιήσουμε. Αυτό το κάνουμε εάν είναι πηχτή, ώστε να μπορούμε να την απλώσουμε. Είναι στη σωστή σύσταση όταν στην ξύλινη κουτάλα, με την πλάτη της οποίας ανακατεύετε, μαζεύει μπεσαμέλ πάχους περ. μισού εκατοστού.

-----------------------------------English version----------------



Ingredients for 16 portions

pasta for pastitso (bucatini), 2 packs (1kg) plus 5-6T olive oil for tossing. You can also use tagliatelle, mafaldine, penne, or any available pasta shape.

lentils, 500gr, soaked for 8-12 hrs and steamed into the pressure cooker for 40 mins. [If in a hurry, or if you forgot to soak, you can use red/pink split lentils. Pressure cooker time for them is 10 mins (for every cup lentils use 3.5-4 cups water).]

dry onions, 2, chopped
garlic, 2-4 cloves, pressed or finely chopped
tomatoes, canned, 1 400g can, chopped
tomato puree, 500ml  (or tomato paste plus water)
cinnamon powder, 1t
allspice, whole, 8-10
bay leaves, 2  
star anise, 2-3 spikes

nutritional yeast to sprinkle over pasta layers
bechamel sauce, 2lt, traditional or fast (see below)


Preparation

[minced lentils] Soak lentils for 8-12 hrs. Steam (use a steaming basket) in the pressure cooker for 40 mins after lowering the heat. Chop the lentils in a food processor or blender.

[minced lentil and tomato sauce/filling] Sautee the onions with a little water or vegetable broth in med-high heat for 3-4 mins. Add the pressed garlic and minced lentils and sautee for another 3-4 mins. Add the chopped tomatoes with their juice, and the tomato puree, cinnamon, star anise, salt and pepper, and simmer at a low heat (4/9) for 30-40 mins until the sauce is thick. If it is too thick, add some water and/or tomato puree.

[pasta] While the lentil sauce is simmering, boil the pasta al dente. Drain the pasta and return to the pot or a big bowl, and toss with olive oil to keep them from getting sticky.

[preheat oven] at 190 C.

[bechamel] Prepare the bechamel sauce: use the traditional or the fast recipe, see below. Begin the process just after the lentil sauce starts simmering. If you do not have three pots, boil the pasta before the preparation of the lentil sauce, drain them and toss them with olive oil in a bowl/container so that you can use the pot for the bechamel sauce.

[assembly] This is a four-layered dish. Pasta, lentil sauce, pasta, bechamel sauce. More specifically: Pour a bit over half the pasta in the casserole dish > sprinkle with nutritional yeast. Lay all the minced lentil sauce on top. Add the remaining pasta > sprinkle with nutritional yeast. Pour the bechamel sauce and spread it evenly so that it covers every bit of the pasta. You can optionally sprinkle the bechamel with nutritional yeast or breadcrumbs.

[oven baking] Bake at 190C for 40-60 mins or until the bechamel sauce is golden brown.

Traditional bechamel sauce 
(high in fat, not recommended if you want to eat a healthy vegan diet - I provide the recipe just to showcase how a "traditional" recipe can be made even tastier without animal products)

olive oil, 100ml

flour, approx. 150-200gr

almonds, peeled, or cashews, 200gr, blended with 2 lt water (you can substitute this homemade plant milk with ready made unsweetened plant milk (soy, almond, etc

ground nutmeg, 0,5t
salt, 1-2t
white pepper, 0,75t

Preparation

Important note: each addition shall be me done away from the heat, in very small increments, and with as much patience as needed to homogenize the mixture. Use the back side of a wooden spoon for stirring. A whisk will not be necessary if patience is afforded.

• Make a roux sauce by heating the olive oil and then adding (remove from heat first) as much flour (little by little, stirring constantly to homogenize before adding more flour) as needed to achieve a consistency like wet (but not runny) mud.
• Cook the roux, stirring constantly, in medium to high heat until it starts looking white and smells as intensely as you like. Cooking duration affects the taste: longer cooking will result in heavier-tasting sauce.
• Remove from heat. Add a splash of milk, stir and fully homogenize. Repeat until all the milk has been used.
• Cook in medium heat, stirring patiently and calmly until it gets thick. This might take 30 mins. The consistency is OK when you remove the wooden spoon from the sauce and you can see a 0,5cm layer of sauce in the back of the spoon. Towards the end of the cooking add nutmeg, salt, and white pepper.
• Use immediately.

Fast bechamel-like sauce (variation of this recipe), see photo

water: 2lt = 8C (or mixture of non-dairy milk and water)
nutritional yeast: 0.5-1 C
corn starch (it is a white coloured thickening): 1C = 16T.
flour: 0.5C = 8T (for a gluten-free version, use rice or buckweat flour)

salt: 1-2t (optional)
white ground pepper: 0.75t
nutmeg: 0.5t

water to use at the end of cooking : 1C

Preparation

• Blend all the ingredients (apart from the water which is for the end of the cooking) into a pot and cook in medium to high heat (e.g. 6/9) stirring often.
• When it gets thick, remove from heat, add the 1C water, and stir to homogenize. 
• Use immediately.

-------------------------------------------------