 |
| We should protect the vulnerable. Especially if our ignorance has been partly responsible for their distress. Photo: Constantinos Alkides (thank you!) |
Ακολουθεί κείμενό μου που δημοσιεύθηκε στην ομάδα "Χορτοφάγοι γονείς που μεγαλώνουν χορτοφάγα παιδιά" (Κυριακή 21/05/2017), με θέμα το γιατί και το πώς μπορεί να οργανωθούν εκείνα τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν συλλογικά από όλους όσους ασχολούνται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο με την παιδική διατροφή ώστε σύντομα να μην υπάρχει κανένα vegan παιδί χωρίς υποστήριξη, κατανόηση, και αποδοχή για την διαφορετικότητά του.
*-*-*-*-*-*-*
Κανένα vegan παιδί χωρίς υποστήριξη.
Κάλεσμα προς επαγγελματίες υγείας για ενημέρωση και συμμετοχή.
-------------Η ομάδα μας έχει στόχο την ενημέρωση για έναν vegan τρόπο ζωής. Η vegan διατροφή είναι κεντρικό τμήμα του vegan τρόπου ζωής. Όποιος έχει κάνει την συνειδητή και καλά ενημερωμένη επιλογή του να αποκλείσει τα ζωικά από την διατροφή του, γνωρίζει καλά ότι αυτό μπορεί να γίνει με απόλυτη ασφάλεια. Σε αυτό συμφωνούν όλοι οι επίσημοι επιστημονικοί φορείς που ασχολούνται με το θέμα της διατροφής. Και φυσικά, πάλι σύμφωνα με όλους τους αρμόδιους φορείς, αυτό ισχύει για όλες τις ηλικίες και τα στάδια ζωής, ακόμη και την απαιτητική περίοδο της εγκυμοσύνης, του θηλασμού, και ολόκληρης της παιδικής ηλικίας.
Φυσικά, όπως αναφέρουν και όλες οι σχετικές διατροφικές οδηγίες, και όπως ισχύει για ΚΑΘΕ είδους διατροφή, έτσι και η vegan διατροφή απαιτεί μία ελάχιστη επένδυση χρόνου προκειμένου να είναι κατάλληλα σχεδιασμένη. Με λίγα λόγια, αυτό σημαίνει ότι η vegan διατροφή, όπως και ΚΑΘΕ άλλο διατροφικό σχήμα, μπορεί να υιοθετηθεί ΚΑΙ με τρόπο που ΔΕΝ προάγει την υγεία.
Με αυτό ως βάση εκκίνησης, πολλοί επαγγελματίες υγείας, λόγω μή έγκυρης ενημέρωσης αλλά και λόγω μειωμένου ενδιαφέροντος καθώς δεν παρακολουθούν ικανό αριθμό vegan ασθενών ώστε να κινητοποιηθούν και να επενδύσουν τον λίγο αυτό αλλά απαραίτητο χρόνο, συχνά καταλήγουν να συμβουλεύουν/προειδοποιούν κατά της υιοθέτησης μίας vegan διατροφής. Θεωρούν ότι αυτή η πρακτική είναι ασφαλής διότι προστατεύουν τους ασθενείς τους από όλους τους πιθανούς κινδύνους που μία ενδεχόμενως κακώς σχεδιασμένη (βλ. ανθυγιεινή) vegan διατροφή ενέχει. Και πράγματι, πώς να κινδυνεύσει κάποιος από κάτι που δεν θα κάνει;
Μία τέτοια πρακτική όμως φαίνεται ηθικά διάτρητη για δύο συγκεκριμένους λόγους.
Πρώτον, παρέχει ελλιπή και μεροληπτική ενημέρωση και εξαναγκάζει/εκφοβίζει τον όποιον ενδιαφερόμενο να μην εντάξει την vegan διατροφή στις επιλογές του (παρά το ότι μπορεί να το επιθυμεί). Μία αναλογία είναι να συμβουλεύει ένας ορθοπεδικός όλους τους ασθενείς του κατά της συστηματικής άσκησης ώστε να μειώσει τον κίνδυνο τραυματισμού που η άσκηση ενέχει. Προφανώς, μία τέτοια πρακτική μειώνει τον βαθμό *αυτονομίας* που απολαμβάνει το κάθε άτομο. Αυτονομίας να επιλέξει με βάση μία έγκυρη επιστημονικά ενημέρωση. Η ιατρική ενημέρωση πρέπει να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς σεβόμενη όμως τις επιλογές του. Δεδομένης της επιθυμίας του ενδιαφερόμενου, η ενημέρωση των ιατρών πρέπει να απαντά στο ερώτημα "πώς να υιοθετήσω μία υγιεινή φυτοφαγία (άπαξ και γίνεται, που σαφώς γίνεται)" κι όχι να θέτει σε αμφισβήτηση την επιθυμία (υπό τον φόβο μήπως υιοθετηθεί πλημελλώς). Ο ιατρός δεν είναι κριτής επιθυμιών και επιλογών αλλά σύμβουλος υγείας και φορέας επιστημονικής ενημέρωσης.
Δεύτερον, η εμμονή της προαναφερόμενης πρακτικής που στοχοποιεί τον vegan τρόπο ζωής με στερεότυπους και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς όπως μία "εμμονή" ή ένα καπρίτσιο, οδηγεί δυστυχώς συχνά στα αντίθετα αποτελέσματα (πάλι, βλ. αναλογία με ορθοπεδικό που συμβουλεύει κατά της άσκησης). Αναφέρομαι φυσικά στην μάλλον αστήρικτη από επιστημονικά στοιχεία έμφαση που δίνουν οι επαγγελματίες υγείας στην σημασία που έχουν τα ζωικά προϊόντα στην προαγωγή της υγείας μας. Πράγματι, μία κατά βάση φυτοφαγική διατροφή αποτελεί την λύση στα κυριότερα διατροφικά "λάθη" που κάνει ο μέσος άνθρωπος. Χαμηλή κατανάλωση ινών, αντιοξειδωτικών, φυτοχημικών, και την ίδια στιγμή υψηλή κατανάλωση θερμίδων, κορεσμένου λίπους, trans λιπαρών, διατροφικής χοληστερόλης, φυτοφαρμάκων και άλλων τοξικών χημικών ουσιών, είναι εν συνόψει τα κύρια προβλήματα της διατροφής του μέσου ανθρώπου, ακόμη και του μέσου παιδιού. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Η βάση της υγιεινής φυτοφαγίας αποτελείται από τροφές που όλοι οι επιστήμονες ανεξαιρέτως συμφωνούν ότι είναι υγιεινές. Και που όλοι γνωρίζουμε καλά ότι υποεκπροσωπούνται στο καλάθι της μέσης οικογένειας. Όσπρια, λαχανικά, φρούτα, πλήρη δημητριακά, καρποί. Μιλάμε για τόση πολλή "εναλλακτικότητα", για τόση "εμμονή". Και τι ειρωνία, την στιγμή που ο ιατρός έχει απέναντί του κάποιον που θέλει να κάνει μία μετάβαση προς αυτές τις τροφές, με τόσα δυνητικά οφέλη, ο ίδιος ιατρός να επιλέγει να του κόβει τα φτερά, και να φοβίζει για ανύπαρκτους (βλ. πρωτεΐνη), ή μικρής πιθανότητας κινδύνους (βλ. σίδηρο, ασβέστιο, κ.ά.), αντί να πιάνει την ευκαιρία από τα μαλλιά και να εστιάζει στην έγκυρη ενημέρωση ώστε η μετάβαση αυτή να γίνει με ασφάλεια. Κωμικοτραγικό.
Επιπλέον, ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, η βάση της υγιεινής φυτοφαγίας αποτελείται κατ' εξοχήν από συνταγές που μας είναι γνώριμες στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα και που εντάσσονται σε αυτό που περήφανα ονομάζουμε Μεσογειακή διατροφή. Μία διατροφή όμως, που πλέον είναι "more honoured in the breach than the observance". Η βάση της υγεινής φυτοφαγίας είναι εν τέλει πολύ πιο mainstream και λιγότερο "εναλλακτική" από όσο ίσως θεωρεί κάποιος που είναι ελλιπώς ενημερωμένος, επαγγελματίας υγείας ή μη.
[Μία μικρή παρένθεση εδώ σε σχέση με τους επαγγελματίες υγείας που παρακολουθούν παιδιά. Είναι κατανοητό ότι τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν και για τα οποία έχουν εμπειρία είναι διαφορετικά από αυτά που αντιμετωπίζουν οι ιατροί ενηλίκων. Αντιμετωπίζουν συχνότερα οξέα και αυτοπεριοριζόμενα προβλήματα όπως λοιμώδεις καταστάσεις και τραυματισμούς. Χρόνια προβλήματα είναι ή λιγότερο συχνά ή αντιμετωπίζονται από πιο εξειδικευμένους ιατρούς/κέντρα. Σε σχέση με την διατροφή, οι παιδίατροι δίνουν έμφαση στις ελλείψεις με άμεσα δυσμενή αποτελέσματα στην υγεία όπως, ενδεικτικά, έλλειψη σιδήρου και συνοδός σιδηροπενική αναιμία. Και ως εδώ καλά.
Όμως, υπάρχει αρκετή γνώση που έχει δείξει σαφή συσχέτιση μεταξύ του τρόπου ζωής στην παιδική ηλικία (βλ. διατροφή, άσκηση) και την εμφάνιση των σημαντικότερων παραγόντων κινδύνου για την συχνότερη αιτία θνησιμότητας και νοσηρότητας στην ενήλικο ζωή, την αθηροσκλήρυνση. Αναφέρομαι σε παράγοντες κινδύνου όπως η παχυσαρκία (θερμιδικά πυκνά τρόφιμα), η δυσλιπιδαιμία (κορεσμένο λίπος, trans λιπαρά, διατροφική χοληστερόλη), η υπέρταση (κρυμμένο αλάτι), ο διαβήτης (ελεύθερα σάκχαρα και θερμίδες). Μπορεί οι παράγοντες κινδύνου αυτοί να εμφανίζονται συνήθως στην ενήλικο ζωή, όμως οι διατροφικές (και άλλες, βλ. καθιστική ζωή) συνήθειες στις οποίες οφείλονται εδραιώνονται στην παιδική ηλικία. Είναι ίσως καιρός το παράδειγμα προληπτικής ιατρικής που εφαρμόζουν οι παιδίατροι να αρχίσει να δίνει στα παραπάνω την έμφαση που τους αξίζει. Το γεγονός ότι τις επιπτώσεις αυτών των συνηθειών τις αντιμετωπίζουν άλλοι ιατροί, κάποιες δεκαετίες αργότερα, δεν θα έπρεπε να αποτελεί άλλοθι για αδράνεια. Πράγματι η πρόληψη για τις συχνότερες νόσους και παράγοντες κινδύνου της ενηλίκου ζωής πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία. Δεν είναι προφανές πόση σύγχυση προκαλεί η ιδέα να μαθαίνουμε στα παιδιά να τρώνε τυρί και γάλα για το ασβέστιο ή συκώτι και κόκκινο κρέας για τον σίδηρο και λίγα χρόνια αργότερα ως ενήλικες πλέον να (ξε)μαθαίνουν από τους ιατρούς τους (άλλους ιατρούς πλέον), ότι πρέπει να αποφύγουν τα ίδια αυτά τρόφιμα που έχουν γεμίσει την παιδική τους ηλικία με όμορφες μνήμες; Άλλες ηλικίες, άλλα τρόφιμα, καμμία συνέπεια σε μία δομημένη ιδέα διατροφικής εκπαίδευσης για την εμπέδωση μίας διαχρονικά υγιεινής διατροφής. Η οποία δεν θα πρέπει να μεταβάλλεται κάθε τρεις και λίγο, ανάλογα με τα πόσα κεράκια σβήσαμε ή σε ποιον ιατρό πήγαμε.]
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι η στερεότυπη αντιμετώπιση της vegan διατροφής ως μίας "εμμονής" μειώνει την αυτονομία των ατόμων αλλά και παραδόξως, οδηγεί πολύ κόσμο σε πιο ανθυγιεινές επιλογές από αυτές που ίσως θα έκαναν αυθορμήτως. Το ψωμοτύρι (
) των διατροφικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες
υγείας οφείλεται στην υπερκατανάλωση των ζωικών. Κάποιος κακοπροαίρετος
θα μπορούσε να μιλήσει ότι αντιμετωπίζουμε μία πληθυσμιακή εμμονή για
ζωικά προϊόντα, εμμονή που συντηρείται με τις προαναφερόμενες πρακτικές
από πολλούς επαγγελματίες υγείας. Κάποιος κακοπροαίρετος θα μπορούσε να
μιλήσει για μία εμμονή να παρουσιαστούν τα ζωικά προϊόντα ως superfoods,
ειδικά στην παιδική ηλικία. Και αυτό, είναι κατανοητό να γίνεται από
τις επιχειρήσεις και τους κλάδους που τα παράγουν -- αλλά από
επιστήμονες είναι κανείς πιο απαιτητικός.Η ομάδα εδώ έχει το πλεονέκτημα να έχει ως μέλη της άτομα που έχουν επενδύσει άφθονο χρόνο στο να ενημερωθούν για την υγιεινή και ασφαλή υιοθέτηση της φυτοφαγίας. Και που επιπλέον της θεωρητικής κατάρτισης έχουν και την κατάλληλη πρακτική (hands-on) εμπειρία από αυτόν τον τρόπο ζωής. Από την όποια ανάγκη για συμπληρώματα και το πώς κάποιος μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, μέχρι το πώς να φτιάξει κανείς φυτοφαγικά πιάτα που εκτός από υγιεινά να είναι και φθηνά, πρακτικά εύκολα, αλλά και απολαυστικά για όλους (γιάμι τα λένε τα παιδιά μας), στην ομάδα μας μπορείτε να βρείτε τις λύσεις για τα περισσότερα θέματα που προκύπτουν. Κι αν όχι, είμαστε εδώ για να τα ψάξουμε μαζί. Με σημείο εκκίνησης, όμως, την παραδοχή ότι η υγιεινή φυτοφαγία είναι εφικτή και σεβαστή επιλογή. Με σημείο εκκίνησης το πώς να βρούμε λύσεις στα προβλήματα και όχι προβλήματα στις λύσεις.
Εν ολίγοις, η ομάδα εδώ έχει συλλογικά αποκτήσει μία τεχνογνωσία στην vegan διατροφή που όμοιά της είναι δύσκολο να βρει κανείς, τουλάχιστον στην ελληνική γλώσσα. Με βάση όλα τα παραπάνω, προσκαλούμε κάθε ενδιαφερόμενο επαγγελματία υγείας να έρθει και να συμμετέχει στην ομάδα μας. Η αρχή έχει γίνει ήδη άτυπα από αρκετούς καλοπροαίρετους και ανοικτόμυαλους ιατρούς. Επιθυμούμε αυτό να ενταθεί και να μεγεθυνθεί. Όχι γιατί πιστεύουμε ότι η οικογενειακή διατροφή πρέπει να ιατρικοποιηθεί, το αντίθετο. Αλλά γιατί κατανοούμε ότι όσο οι επαγγελματίες υγείας παραμένουν ανενημέρωτοι σε αυτό το πεδίο, τόσο θα συντηρούνται αρνητικά στερεότυπα, θύματα των οποίων πέφτουμε καθημερινά όλοι οι vegans. Η ελλιπής ενημέρωση που έχουν (και δίνουν) οι επαγγελματίες υγείας είναι αυτήν την στιγμή μέρος του προβλήματος και συνεπώς η έγκυρη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας δεν μπορεί παρά να είναι μέρος της λύσης.
Προτρέπουμε, λοιπόν, για άλλη μία φορά και μέσα από αυτό το κείμενο, όλα τα μέλη μας που νιώθουν ότι έχουν την άνεση, να ενημερώσουν τους ιατρούς τους για την ύπαρξη της ομάδας μας. Και όχι μόνο τους ιατρούς τους, αλλά και τους παιδαγωγούς και τα σχολεία, όπως ακόμη και όποιον άλλον σχετίζεται με όποιον τρόπο με παροχή φαγητού ή/και διατροφικής εκπαίδευσης προς τα παιδιά (βλ. μάγειρες, αρμόδιους catering για παιδικά πάρτυ, αρμόδιους ΜΚΟ για παροχή γευμάτων, αλλά ακόμη και omnivore μαμάδες/μπαμπάδες, κ.ά.). Τα πιθανά οφέλη είναι προφανή. Ο διάλογος και η κοινή αναζήτηση για λύσεις σε υποτιθέμενες ή πραγματικές δυσκολίες και κινδύνους θα βοηθήσει όλους όσους γνησίως ενδιαφέρονται για το καλό όλων των παιδιών, και κυρίως θα βοηθήσει τα ίδια τα παιδιά. Και σίγουρα, όχι μόνο τα vegan παιδιά.
Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι σύμβουλοι των ασθενών τους σεβόμενοι όμως ανά πάσα στιγμή τις ηθικές επιλογές που αυτοί έχουν λάβει. Είναι καιρός να σταματήσουμε να διαβάζουμε από σοβαρούς --κατά τα λοιπά-- ιατρούς για τις "εμμονές" των vegan γονιών. Δεν τους περιποιεί τιμή μία τέτοια πρακτική.
Κάθε φορά που ένα vegan παιδί βρίσκεται σε ένα πάρτυ, ή στο σχολείο, ή σε ένα εστιατόριο, και δεν έχει μία ικανοποιητική επιλογή φαγητού ("φάε σαλάτα" ή "άσε το κοτόπουλο και φάε το ρύζι"), βιώνει τις επιπτώσεις της αποτυχίας μας. Κάθε vegan γονιός που με λύπη διαβάζει για άλλη μια φορά για την "εμμονή" του να μεγαλώνει vegan παιδιά, βιώνει τις επιπτώσεις της αποτυχίας μας. Όπως και κάθε non-vegan παιδί ή γονιός που ακούει από σοβαρούς (κατά τα λοιπά) ιατρούς για την εμμονή των vegans και νομίζει ότι η vegan διατροφή είναι μία ανθυγιεινή και επικίνδυνη επιλογή βιώνει και αυτός τις επιπτώσεις της αποτυχίας μας. Της συλλογικής μας αποτυχίας να κατανοήσουμε, να σεβαστούμε, και να αποδεχθούμε την διαφορετικότητα με τρόπο ώριμο και ενήλικο. Αλλά και της αποτυχίας μας να εντάξουμε μία επιπλέον διατροφική επιλογή στις πιθανές εναλλακτικές μας. Και φυσικά, της αποτυχίας μας να κατανοήσουμε (και να μειώσουμε) τις αρνητικές εξωτερικότητες που δημιουργεί η κουλτούρα με έμφαση στα ζωικά, και να κατανοήσουμε (και να απολαύσουμε) τις θετικές εξωτερικότητες που φέρνει η βίγκαν διατροφική κουλτούρα. Η συχνά αναφερόμενη πρόταση ότι η λύση είναι οι vegans να αλλάξουν τις επιλογές τους για το καλό των παιδιών τους, εκτός από τραγική αδιαφορία και άγνοια για το δικαίωμα στην ελευθερία επιλογής, δείχνει και τραγική αδιαφορία και άγνοια για όλα όσα μία υγιεινή vegan διατροφή πρεσβεύει και προσφέρει. Η αντιμετώπιση της επιλογής της vegan διατροφής ως a priori ανθυγιεινής, επικίνδυνης, με την οποία οι γονείς πειραματίζονται πάνω στα παιδιά τους, είναι παντελώς αστήρικτη και πρέπει να εκλείψει.
Πιστεύουμε, στηριζόμενοι σε πολύ ισχυρά επιστημονικά στοιχεία, ότι ο υγιεινός vegan τρόπος ζωής συνδυάζει μοναδικά οφέλη στην υγεία, στο περιβάλλον, και στα ζώα που στερεότυπα δηλώνουμε ότι αγαπούμε και θέλουμε να προστατεύουμε. Είστε όλοι ευπρόσδεκτοι να έρθετε σε επαφή με αυτόν τον τρόπο ζωής. Από την απλή ενημέρωση και κατανόηση μέχρι την γευστική δοκιμή για να βιώσετε από πρώτο χέρι τα πιθανά οφέλη του, είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε κάθε είδους καλοπροαίρετη συμμετοχή και να συμμετέχουμε σε κάθε είδους καλοπροαίρετο διάλογο. Ελάτε μαζί μας αν ειλικρινά επιθυμείτε το καλό όλων των παιδιών. Κι αν εμείς έχουμε κατανοήσει κάτι λάθος, πάλι εδώ είμαστε να το ακούσουμε και να πειστούμε. Το συμφέρον των παιδιών μας είναι αυτό που μας ενώνει.
Στόχος μας είναι πολύ σύντομα να μην υπάρχει κανένα vegan παιδί χωρίς έμπρακτη υποστήριξη, κατανόηση, αποδοχή. Από το ιατρείο του παιδιάτρου, μέχρι το φαγητό του σχολείου και το γλυκό του πάρτυ, στόχος όλων πρέπει να είναι ο έμπρακτος σεβασμός σε αυτήν την (ραγδαία αυξανόμενη) μειονότητα του πληθυσμού. Και ας αφήσουμε όλοι τις "εμμονές" μας και τα στερεότυπα για άλλα, λιγότερο σοβαρά θέματα. Γι' αυτό άλλωστε υπάρχει το ποδόσφαιρο.
---------------------------------
Αν δεν είσαι vegan, γίνε vegan. Η ολική χορτοφαγία (veganism) είναι μη-βία. Κυρίως είναι μη-βία προς άλλα αισθανόμενα όντα. Αλλά είναι και μη-βία προς τη γη και μη-βία προς τον εαυτό σου.
Και ποτέ, μα ποτέ, μην πεισθείς από την παράλογη ιδέα ότι πρέπει να προωθήσουμε την "χαρούμενη εκμετάλλευση" των ζώων ώστε οι άνθρωποι να γίνουν vegan. Ολόκληρη η βιομηχανία της "χαρούμενης εκμετάλλευσης" έχει μόνο έναν στόχο: να κάνει τους ανθρώπους να νιώσουν άνετα με την εκμετάλλευση των ζώων και να την συνεχίσουν.
Η ολική χορτοφαγία είναι ΔΙΚΗ ΜΑΣ επιλογή. Έχουμε την ικανότητα να πούμε όχι στη βία. Έχουμε την ικανότητα να αναγνωρίσουμε τα ζώα ως πρόσωπα/άτομα. Έχουμε την ικανότητα να αρνηθούμε τα ζώα ως ιδιοκτησία. Έχουμε την ικανότητα να πούμε όχι στο σπισισμό. Έχουμε την ικανότητα να λύσουμε το πρόβλημα της εκμετάλλευσης των ζώων με τον μοναδικό τρόπο που υπάρχει: καταργώντας τη ζήτηση για ζωικά προϊόντα.
---------------------------------
Ελεύθερη μετάφραση (και αρχικό κείμενο) από την ιστοσελίδα του Professor Gary Francione, Rutgers School of Law-Newark, USA.
---------------------------------
If you are not vegan, please go vegan. Veganism is about nonviolence. First and foremost, it’s about nonviolence to other sentient beings. But it’s also about nonviolence to the earth and nonviolence to yourself.
And never, ever buy into the nonsensical notion that we need to promote “happy exploitation” in order to get people to go vegan. It’s the opposite: the entire “happy exploitation” industry has one goal: to make the public more comfortable about animal exploitation.
Veganism is OUR choice. We have the ability to say no to violence. We have the ability to affirm the personhood of animals. We have the ability to reject the status of animals as property. We have the ability to say no to speciesism. We have the ability to solve the problem of animal exploitation in the only way it can be solved: by abolishing the demand for animal products.
Source: website of Professor Gary Francione, Rutgers School of Law-Newark, USA.
No comments:
Post a Comment